Close
7 maja 1919 r. w sali tronowej zamku cesarskiego w Poznaniu zainaugurowano działalność Uniwersytetu Poznańskiego, wówczas zwanego Wszechnicą Piastowską. Dziś Uniwersytet Adama Mickiewicza to 100 lat wspólnej historii czterech wiodących uczelni poznańskich: UAM, UM, UP, AWF.
Uniwersytet Poznański, dziś znany jako Uniwersytet Adama Mickiewicza to czwarty najstarszy uniwersytet w Polsce. Powstał w 1919 roku, lecz jego historia sięga XVI wieku – czasów Akademii Lubrańskiego (nazywanej też Collegium). Była to druga w kraju, obok krakowskiej, uczelnia o charakterze akademickim. Starania o powstanie Akademii podjął biskup poznański Jan Lubrański, a zostały one zwieńczone sukcesem w 1519 roku. Uczelnia, choć nie miała prawa nadawania stopni naukowych, przetrwała do 1780 r. (zamknięta decyzją Komisji Edukacji Narodowej).
Polski uniwersytet w Poznaniu rozpoczął działalność po zwycięskim powstaniu wielkopolskim i oswobodzeniu Poznania, w maju 1919 roku. Początkowo nosił nazwę Wszechnica Piastowska i działał w oparciu o budynki należące wcześniej do niemieckiej Akademii Królewskiej. W czerwcu 1919 roku dokonano wyboru pierwszego senatu uniwersyteckiego. Pierwszym rektorem został „ojciec-założyciel” uczelni – prof. Heliodor Święcicki, który do sprawowania tej funkcji został wybrany aż sześciokrotnie. Opowiada o nim w naszym nagraniu prof. Michał Musielak, biograf prof. Święcickiego. 10 kwietnia 1920 roku zmieniono nazwę Wszechnicy na Uniwersytet Poznański. Uniwersytet był jednym z sześciu działających w Drugiej Rzeczypospolitej. Stał się ośrodkiem polskiej myśli zachodniej oraz badań niemcoznawczych.
W czasie wojny na bazie polskiego uniwersytetu niemieccy okupanci utworzyli Uniwersytet Rzeszy, który stał się ośrodkiem ideologii nazistowskiej. W czasie okupacji niemieckiej wykładowcy Uniwersytetu Poznańskiego współtworzyli tzw. tajny Uniwersytet Ziem Zachodnich, działający w Warszawie do wybuchu powstania warszawskiego.
Po wyparciu Niemców z Poznania, uniwersytet poznański wznowił działalność w kwietniu 1945 roku. Od 1955 roku uniwersytet nosi imię Adama Mickiewicza. Była to idea historyka prof. Janusza Pajewskiego, dzięki niemu udało się uniknąć jedynie słusznego komunistycznego patrona. O sytuacji, w jakiej znalazł się wtedy Uniwersytet Poznański – i kulisach tych decyzji opowiada prof. Waldemar Łazuga, uczeń prof. Pajewskiego.
W okresie 1980-1981 UAM odegrał ważną rolę w życiu miasta i opozycji demokratycznej. Pierwszym demokratycznie wybranym rektorem z poparcia “Solidarności” został wtedy prof. Janusz Ziółkowski. W nagraniu PAHM wspomina go historyk prof. Tomasz Shramm.
W 1977 r. rozpoczęto budowę kampusu na Morasku. Dziś UAM należy do ścisłej czołówki polskich uniwersytetów. Do najbardziej znanych i cenionych naukowców należą m.in. nasi świadkowie historii – prof. Hanna Kóčka-Krenz czy prof. Jerzy Strzelczyk. UAM jest również jednym z partnerów strony internentowej Poznańskiego Archiwum Historii Mówionej.
W 2019 r. hucznie obchodzono stulecie uczelni. Związane z tym jubileuszem nagrania znajdziecie Państwo poniżej.
