Close
Rzeczpospolita Polska w latach 1918–1945 była dla milionów Polaków spełnieniem marzeń o wolnej, odrodzonej ojczyźnie. Wielkopolanie znaleźli się w granicach II RP w wyniku zwycięskiego powstania wielkopolskiego 1918/1919 roku oraz postanowień traktatu wersalskiego z czerwca 1919 r.
O początkach wolności w Poznaniu opowiada na naszym nagraniu Ewa Drwęska, wnuczka Jarogniewa Drwęskiego, pierwszego polskiego prezydenta Poznania w niepodległej Polsce (aktywny link do relacji poniżej). Dzięki wsparciu Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania doprowadziła ona do wpisania Jarogniewa i Izabeli Drwęskich w topografię miasta. Imieniem prezydenckiej pary nazwano park u zbiegu ulic Górnej Wildy i Królowej Jadwigi, gdzie stoi Pomnik Powstania Wielkopolskiego.
O Polsce międzywojennej opowiadają świadkowie Jan Twardowski, Janusz Remlein, Krzysztof Mańkowski, Bonifacy Leczykiewicz czy Barbara Chudomska – Łuczak (ich relacje znajdziecie Państwo poniżej). Na okres II Rzeczpospolitej przypadło ich dzieciństwo lub młodość. Były to czasy wielkiego entuzjazmu, wiary w przyszłość i rozwój odrodzonego kraju. Ich marzenia i oczekiwanie brutalnie zweryfikował Wrzesień 1939 roku. Dwie okupacje, niemiecka i sowiecka, rozdarły II RP na strefy terroru i prześladowań.
Zbiór zdjęć i filmów z przedwojennego Poznania można zobaczyć na stronie CYRYLa – Cyfrowego Repozytorium Lokalnego.
Szczególną wymowę ma wspomnienie Barucha Bergmana (1925-2018), poznańskiego Żyda, który opowiada o swoim dzieciństwie, spędzonym na poznańskim Starym Mieście, w dzielnicy żydowskiej. Sentyment miesza w nim z żalem, radość z bólem. Życie żydowskiego chłopca toczyło się na ulicy. Z kromką chleba w kieszeni uciekał z ciasnego mieszkania, był poznańskim ulicznikiem, „szczunem”, „juchcikiem”. Jak opowiadał, miał szczęśliwe dzieciństwo. Choć dobrze pamiętał zaczepki polskich kolegów i antysemicki klimat przedwojennego Poznania. W czasie wojny przeszedł przez getto łódzkie i warszawskie, ukrywał się po aryjskiej stronie. Walczył w powstaniu warszawskim, w Krakowie cudem uniknął egzekucji.
Nagrania świadków II Rzeczpospolitej – poniżej. Dobrego odbioru!
