Close
Poznański Czerwiec 1956 był pierwszym w PRL strajkiem generalnym i demonstracjami ulicznymi, które miały miejsce w dniach 28-29 czerwca 1956 w Poznaniu. Choć miał podłoże ekonomiczne, demonstranci wznosili też hasła niepodległościowe i religijne, domagając się m.in. uniezależnienia Polski od ZSRR. Gniew poznaniaków obrócił się przede wszystkim przeciwko funkcjonariuszom Urzędu Bezpieczeństwa. Władze skierowały przeciwko poznańskim robotnikom wojsko i czołgi. W dwudniowych walkach śmierć poniosło 57 osób. Skutki Poznańskiego Czerwca to między innymi polityczna odwilż jesienią 1956 r. i dojście do władzy Władysława Gomułki.
Poznański Czerwiec, który rozpoczął się wyjściem 28 czerwca 1956 r. o godz. 6 rano robotników zakładów im. Józefa Stalina (dawniej Cegielskiego) na ulice Poznania, stanowi ważną cezurę w powojennej historii miasta. Uczestniczyły w nim tysiące mieszkańców Poznania. Ich relacje, mimo upływu lat, brzmią dramatycznie. Poniżej zamieszczamy m.in. wspomnienie Aleksandry Banasiak, pielęgniarki, która ratowała rannych na ulicach miasta – i była świadkiem zranienia jednego z demonstrantów bagnetem przez żołnierza. A także relację Aleksandry Kozłowskiej-Siejek, która daremnie próbowała uratować 13-letniego Romka Strzałkowskiego, ucznia VII klasy Szkoły Podstawowej nr 40, najmłodszą ofiarę Czerwca. “Romek wyglądał, jakby spał” – opowiada w NASZYM NAGRANIU.
Janusz Biegański i Jerzy Majchrzak opowiadają o “czarnym czwartku” z perspektywy ulicy i uczestników protestu. A Stefan Lamęcki – wówczas pracownik Polskiego Radia – wspomina wizytę premiera Józefa Cyrankiewicza w rozgłośni poznańskiej, podczas której groził on “buntownikom” odrąbaniem ręki przez władzę ludową.
Relacje świadków Poznańskiego Czerwca, opracowane w formie filmów edukacyjnych, znajdziecie też w dziale Mediateka.
O przyczynach, przebiegu i skutkach poznańskiego buntu przypomina dziś ekspozycja Muzeum Poznańskiego Czerwca, zlokalizowanego w byłym zamku cesarskim – nieopodal placu, na którym 28 czerwca 1956 zgromadziły się tysiące protestujących. Zdjęcia archiwalne z Poznańskiego Czerwca zobaczyć można na stronie Cyfrowego Repozytorium Lokalnego CYRYL.
