loader image

Wizyta w Twerze była zbyt ciężka

Odtwórz wideo

Wuj Leon Pawlak był młodszym bratem jej ojca Józefa. Ukończył szkołę policyjna w Mostach. Krystyna Barelkowska, urodzona w 1936 roku zapamiętała rodzinną uroczystość w sierpniu 1939 roku. – Wujek Leona zapowiadał, że będzie wojna – opowiada. Wojenne losy Leona Pawlaka nie są znane. Późną jesienią 1939 r. przysłał kartki z obozu jenieckiego w Ostaszkowie. Gdy Niemcy ogłosili odkrycie grobów katyńskich, ojciec pani Krystyny był przekonany, że Leon nie żyje – choć na listach ofiar go nie było. Leon Pawlak został zamordowany w Kalininie (dziś Twer), pochowano go w Miednoje. Krystyna Lewandowska odwiedziła w 1991 roku miejsce zbrodni. – Nigdy później już tam nie pojechałam. To było dla mnie zbyt ciężkie – zwierza się. Ojciec Krystyny Lewandowskiej organizował po wojnie Pocztę Polską na Pomorzu Zachodnim – m.in. w Świnoujściu. Członek PSL, był wielokrotnie przesłuchiwany i aresztowany przez UB.

Subskrybuj aby być na bieżąco

Zobacz filmy o podobnej tematyce:

Ojciec poszedł na wojnę i nie wrócił – Maria Łużyniecka Starkowska

Maria Łużyniecka z d. Starkowska

Siwowłosa kobieta wubrana w biła bluzkę i niebieski szal i naszyjnik patrzy z balkonu

II WOJNA ŚWIATOWA, II WŚ, OKUPACJA, KATYŃ, WYSIEDLENI
„Ojciec poszedł na wojnę i nie wrócił” – mówiła nasza bohaterka, kiedy pytali ją w szkole o losy wojenne. Maria Łużyniecka z domu Starkowska urodziła się 5 listopada 1934 w Poznaniu, na Starym Mieście. Jest jedną z dwóch córek Kazimierza i Felicji Starkowskich. Pani Maria, mieszkająca obecnie w Zgorzelcu, opowiedziała nam o swojej rodzinie – ojcu Kazimierzu, który był prawnikiem (absolwent Uniwersytetu Poznańskiego), kajakarzem, nagradzanym tenisistą, powstańcem wielkopolskim i uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej. Kazimierz Starkowski został wzięty do niewoli radzieckiej w 1939 r. następnie dostał się do obozów w Szepietówce i Starobielsku. Zginął wiosną 1940 r., zastrzelony w budynku NKWD w Charkowie. Pani Maria z mamą i 1,5 letnią siostrą zostały wysiedlone pod koniec 1939 r. do obozu przesiedleńczego na ul. Głównej. Po wywózce do Generalnej Guberni znalazły schronienie u hr. Jaskłowskich w Stobiecku Szlacheckim k. Radomska pod Częstochową, gdzie przebywały aż do końca wojny. O historii rodziny Starkowskich napisaliśmy też w miesięczniku IKS 03-2024 dostępnym TUTAJ

Sielanka Zaniemyśla, tragedia wojny

Stefan Mroczkowski

II RP, WOJNA, OKUPACJA. Stefan Mroczkowski to reżyser, jeden z twórców poznańskiej telewizji. Urodził się w 1930 r. w Zaniemyślu. Gdy miał dwa lata, nagle zmarł jego ojciec. W wieku 6 lat Stefan przeniósł się z mamą do Środy, w mieście tym przeżył niemiecką okupację. 11 lipca 1942 roku w egzekucji na gilotynie w poznańskim więzieniu na Młyńskiej stracił matkę, ciocię i wuja, skazanych na kary śmierci za ukrywanie towarów na strychu domu. Przeżył dzięki pomocy rodziny brata ojca. A także pewnego folksdojdcza, który zatrudnił go w fabryce mebli. O tym wszystkim opowiada w naszym nagraniu.

Dowiedziałem się, kiedy zabiją mamę

Stefan Mroczkowski

WOJNA, OKUPACJA. Stefan Mroczkowski to jeden z twórców poznańskiej telewizji. Urodził się w 1930 r. w Zaniemyślu. Gdy miał dwa lata, nagle zmarł jego ojciec. W wieku 6 lat Stefan przeniósł się z mamą do Środy, w mieście tym przeżył niemiecką okupację. 11 lipca 1942 roku w egzekucji na gilotynie w poznańskim więzieniu na Młyńskiej stracił matkę, ciocię i wuja, skazanych przez niemiecki sąd specjalny (Sondergericht) na kary śmierci za ukrywanie towarów na strychu domu.