HIMALAIŚCI POZNAŃSCY. Zapowiedź wywiadu z poznańskim himalaistą Tadeuszem Karolczakiem, który opowiedział PAHM o wyzwaniu podczas zdobywania wielkich ścian wspinaczkowych dolinie Yosemite w 1981 r. Razem z Ryszardem “Napałem” Pawłowskim i Januszem Majerem byli pierwszą ekipą z Europy Wschodniej, która zdobywała słynne ściany Half Dome, Sentinel Rock czy El Captain. Jako pierwsi Polacy przeszli drogę The Nose na El Capitanie. Ale największym wyzwaniem okazałą się dzika przyroda, która postawiła ich przed dylematem sieknąć czy nie sieknąć?
Film powstał w cyklu Himalaiści poznańscy w ramach, którego przybliżamy historię poznańskich alpinistów i himalaistów w związku z jubileuszem 75-lecia Klubu Wysokogórskiego w Poznaniu.

rozmowa: Maciej Męczyński
zdjęcia: Kuba Szada-Borzyszkowski
montaż: Stanisław Kubiak

Więcej na stronie https://historiamowiona.poznan.pl/relacje/tadeusz-karolczak/

HIMALAIŚCI POZNAŃSCY. Mariusz Sprutta – geolog, speleolog, polarnik, taternik, himalaista i muzyk grający w JRM – Jig Reel Maniacs. Przez 10 lat zwiedzał kraje Azji takie jak m. in. Nepal, Indie, Pakistan, Bangladesz. Wspinał się w Polsce, Alpach, na Spitsbergenie, Turcji oraz w Himalajach i Karakorum, był na wyprawach na siedem ośmiotysięczników, zdobył Annapurnę i Gaszerbrum II. Opowiedział nam o swoich wyprawach w Himalaje. Brał udział w wyprawie z Krzysztofem Wielickim i Wandą Rutkiewicz na Annapurnę w 1991 r. Jako jedyny poznaniak wszedł na ten szczyt, w dodatku samotnie i bez tlenu. Film powstał w ramach cyklu Himalaiści Poznańscy, w ramach którego PAHM przybliża historie poznańskich alpinistów z okazji zbliżającej się rocznicy 75-lecia Poznańskiego Klubu Wysokogórskiego.

HIMALAIŚCI POZNAŃSCY. Profesor historii w Polskiej Akademii Nauk, prezes PTPN, taternik, alpinista, instruktor taternictwa podróżnik, prezes Koła Poznańskiego Klubu Wysokogórskiego w latach1958-1962, honorowy członek Polskiego Związku Alpinizmu. Wspinał się w Tatrach, Alpach, Kaukazie i Hindukuszu i górach Iranu, brał udział w wyprawach polarnych na Spitsbergen w 1965 r. Należy do pokolenia które wspinało się w Tatrach po wojnie, brał udział w pierwszej zimowej wyprawie na Grań Tatr Polskich w roku 1957. Jego pierwszym partnerem był Jan Stryczyński, z którym znał się z jednej licealnej ławki w “Marcinku”. Podróżowali razem po wojnie rowerami po drogach poniemieckich Mazur i spłynęli kajakiem Wisłą z Krakowa do Włocławka a potem rozpoczęli górską pasję. Antoni Gąsiorowski opowiedział nam o początkach swojej przygody z górami i jak wyznaczali szlaki dla budzącego się po wojnie polskiego alpinizmu. Wspinanie “w skale” rozpoczynali na poznańskim bunkrze przy ul. Promienistej oraz poznańskiej Cytadeli. W rozmowie z nami wraca wspomnieniami do jednej z pierwszych poznańskich wypraw w Alpy z 1967 roku. Kierował wtedy wyprawą w której towarzyszyły mu wtedy m.in. dwie uznane taterniczki: Wanda Błaszkiewicz (Rutkiewicz) i Halina Krygier. Zdobywał szczyty m.in. w Alpach, Kaukazie – filar Szchary i Hindukuszu – pierwsze wejście na Kohe Nadir Szach (M4) i kierował w 1969 r. wyprawą w górach Iranu (pod ścianę Alan Kuhn). Jego partnerami w górach byli m.in Jan Stryczyński, Stanisław Zierhoffer, Henryk Dembiński, żona Bożena (Minicka) Gąsiorowska, Jan Matuszewski, czy Wojciech Wróż. Wieloletni prezes Klubu Wysokogórskiego w Poznaniu dokumentujący jego działalność m.in jako redaktor i wydawca w poznańskim czasopiśmie górskim “Oscypek” oraz jako członek redakcji ogólnopolskim “Taterniku”.

II WOJNA ŚWIATOWA, II WŚ, OKUPACJA, KATYŃ, WYSIEDLENI
„Ojciec poszedł na wojnę i nie wrócił” – mówiła nasza bohaterka, kiedy pytali ją w szkole o losy wojenne. Maria Łużyniecka z domu Starkowska urodziła się 5 listopada 1934 w Poznaniu, na Starym Mieście. Jest jedną z dwóch córek Kazimierza i Felicji Starkowskich. Pani Maria, mieszkająca obecnie w Zgorzelcu, opowiedziała nam o swojej rodzinie – ojcu Kazimierzu, który był prawnikiem (absolwent Uniwersytetu Poznańskiego), kajakarzem, nagradzanym tenisistą, powstańcem wielkopolskim i uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej. Kazimierz Starkowski został wzięty do niewoli radzieckiej w 1939 r. następnie dostał się do obozów w Szepietówce i Starobielsku. Zginął wiosną 1940 r., zastrzelony w budynku NKWD w Charkowie. Pani Maria z mamą i 1,5 letnią siostrą zostały wysiedlone pod koniec 1939 r. do obozu przesiedleńczego na ul. Głównej. Po wywózce do Generalnej Guberni znalazły schronienie u hr. Jaskłowskich w Stobiecku Szlacheckim k. Radomska pod Częstochową, gdzie przebywały aż do końca wojny. O historii rodziny Starkowskich napisaliśmy też w miesięczniku IKS 03-2024 dostępnym TUTAJ

Andrzej Wróblewski
Urodzony się w 31 października 1933 roku w Kaliszu reportażysta i dokumentalista, związany przez lata z Telewizją Polską. W młodości współpracował ze swoim bratem Janem Ptaszynem Wróblewskim, ale za namową Czesława Radomirskiego trafił do Redakcji Filmowej telewizji. Zaczynał od opracowywania tekstów w “Koncercie Życzeń”, później pracował w Zakładnie Produkcji Filmów Telewizyjnych w Poznaniu, jako korespondent filmowy, by zacząć realizować własne, nagradzane reportaże, m.in.: “Człowiek, który odkrył Biskupin”, “Zapora” czy “Wiertnia”. W sumie Andrzej Wróblewski stworzył ok. 40 filmów najpierw w telewizji, potem w prywatnej firmie.

Aurelia Siwa – zaczynała studia na pedagogice, skończyła filologię romańską. W 1970 roku zaczęła pracę w poznańskim ośrodku Telewizji Polskiej, z którym jako emerytowana dziennikarka współpracuje do dziś.
Opowiada do marcu ’68 i aktywności studenckiej, o Komisji Rady Okręgowej i Obozie Kompleksowym Kół Naukowych w Koninie.